In 2023 opende het Vlaams Mensenrechteninstituut (VMRI) zijn deuren. Eind maart bestond het Instituut twee jaar en werd ook het jaarverslag 2024 gepubliceerd met cijfers over het eerste volledige werkjaar. Dit markeert een fase waarin het instituut op kruissnelheid is gekomen.
Het VMRI zet in op de bevordering van gelijke kansen in Vlaanderen. Wie zich gediscrimineerd voelt kan er een klacht indienen. Het instituut is hierbij ook bevoegd om discriminatieklachten rond wonen te behandelen, kan eerstelijnsbijstand bieden en een bemiddeling opstarten. Leidt deze bemiddeling niet tot resultaat? Dan kan de Geschillenkamer van het VMRI een oordeel vellen.
Een eerste belangrijke mijlpaal was de brede bekendmakingscampagne in 2024. Tijdens de campagne verdubbelde het aantal ingediende klachten en meldingen. In 2024 opende het instituut 175 dossiers rond wonen. Dit is 16% van het totaal aantal geopende dossiers. Er werden in totaal 1.072 klachten volledig behandeld. In 427 dossiers werd advies verleend, 288 dossiers werden doorverwezen naar een andere instantie en 265 dossiers werden afgesloten zonder gevolg. In 92 dossiers werd een bemiddelingstraject opgestart.
Als een bemiddelingstraject geen uitkomst biedt, kan de Geschillenkamer van het VMRI de discriminatieklacht ontvangen. Ze buigt zich dan over de klacht en oordeelt of er sprake is van discriminatie. Ze spreekt een niet-bindend, gemotiveerd oordeel uit. De Geschillenkamer van het VMRI ontving afgelopen jaar 41 verzoeken tot een oordeel. Hiervan hadden 7 verzoeken betrekking op wonen.
Het VMRI grijpt zijn tweejarig bestaan ook aan om vooruit te blikken hoe de rapportering rond mensenrechten in de toekomst verder verfijnd en versterkt kan worden. Het instituut heeft als doel om elk jaar minstens één specifiek mensenrechtenthema uit te diepen op basis van onderzoek en een brede consultatie van relevante betrokkenen en stakeholders. De strategische thema’s van het instituut voor 2025-2029 zijn: het recht op huisvesting en wonen, menselijke waardigheid en autonomie, inclusie en digitalisering.