Grondwateronttrekkingen en schade

Een daling van het grondwaterniveau kan ernstige schade aan gebouwen en de infrastructuur veroorzaken. Belangrijke oorzaken van die daling zijn de grondwateronttrekkingen voor de drinkwaterwinning, de industrie en de landbouw. Het oppompen van grondwater kreeg veel belangstelling rond 1965 in de streek van Bergen. Door de daling van de grondwatertafel traden grondverzakkingen op die ernstige schade veroorzaakten aan gebouwen. Om de schadelijders meer garanties te geven op een schadevergoeding heeft de wetgever een objectieve aansprakelijkheidsregeling ingevoerd met de wet van 10 januari 1977. Voor de publicatie van deze wet kon de schadelijder zich enkel beroepen op het gemene recht, vervat in de (oude) artikelen 1382-1383 van het Burgerlijk Wetboek en de leer van de burenhinder. In bepaalde omstandigheden is een langdurige en permanente daling van het grondwater vereist. Dit is soms het geval bij uitgravingen, groeven, mijnen, bouw- en infrastructuurwerken. Bij een bodemdaling door grondwateronttrekking ontstaan er zettingen aan gebouwen. Het verband tussen zettingen en schade is vrij complex. Occasioneel zijn de verzakkingen aan gebouwen slechts gedeeltelijk toe te schrijven aan een menselijk handelen. Een daling van het grondwaterpeil met gebouwschade kan in bepaalde gevallen toe te schrijven zijn aan een natuurramp. In dit seminarie overlopen we de Wet van 10 januari 1977 en de knelpunten van dit objectief regime. De recente rechtspraak over schade door grondwateronttrekking komt eveneens aan bod. Aan de hand van praktijkvoorbeelden gaat de spreker na welke onderzoeksmethodiek voor gebouwschade meest geschikt is bij een mogelijke bodemdaling door grondwateronttrekking. Ook de preventie krijgt de nodige aandacht. VLAREM bepaalt dat het grondwater dat onttrokken wordt bij bronbemalingen, in zoverre dit met toepassing van beste beschikbare technieken mogelijk is, zoveel mogelijk terug in de grond moet worden ingebracht buiten de onttrekkingszone.